2

2. ชื่อเรื่อง

การวิเคราะห์ข้อมูลการส่งตัวอย่างตรวจโรคพิษสุนัขบ้าของศุนย์วิจัยและชันสูตรโรคสัตว์

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือในระหว่างปี พ.ศ. 2534-2538 (Information Analysis

Specimens Submission of Rabies Diagnosis in the Northeast Veterinary Research

and Diagnosis Center during 1991-1995)

ชื่อผู้วิจัย

นริศร นางาม (Narisorn Na-ngam)* นภดล มีมาก (Noppadol Meemak)**

พิทักษ์ น้อยเมล์ (Pitak Noimal)*

ตีพิมพ์: วารสารวิทยาลัยหนองคาย มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2542. 2 (1): 1-9.

ABSTRACT

Rabies diagnosis form specimens submission in The Northeast Veterinary Research and

Diagnostic Center during 1991-1995 showed the percentages of 37.71, 34.33, 38.07,46.58 and

39.29 of the specimens submission respectively. Among other kind of animals, the percentages

of rabies diagnosis as 92.75, 5.54 and 2.81 in dogs, livestock and cats were found. The

prevalence of rabies in animals was mostly occurred during October-January, in which the

average percentage of rabies positive cases over the period was 39.11. It was gradually decreased

during February-September. Top ten provinces which sent specimens to diagnose were Khon

Kaen, Roi-et, Kalasin, Chaiyaphum, Mahasarskham, Loie, Mukdahan, Udonthani, Sakornnakon

and Yasothorn respectively. It was considered that the information from only The Northeast

Veterinary Research and Diagnostic Center unable to analyze rabies in The Northeast

significantly, due to there were additional agencies in different provinces where have enough

facilities to diagnose rabies since 1993. Nevertheless, the enchanted information and rabies is

still be in relatively low level. Most of specimens submitted have come from Khon Kaen and

some neighboring provinces where the owners are convenient for the transportation. It was found

that, however, the number of specimens submission during 1991-1995 have gradually reduced but

the prevalence of rabies was still remained

Keywords : โรคพิษสุนัขบ้า; rabies

*ภาควิชาสัตวแพทย์สาธารณสุข คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

Department of Veterinary Public Health. Faculty of Veterinary Medicine, Khon Kaen University

** ศูนย์วิจัยและชันสูตรโรคสัตว์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จังหวัดขอนแก่น

The Northeast Veterinary Research and Diagnostic Center

บทคัดย่อ

จากการศึกษาข้อมูลการส่งตัวอย่างเพื่อตรวจโรคพิษสุนัขบ้าของศูนย์วิจัยและชันสูตรโรค

สัตว์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือในระหว่างปี พ.ศ. 2534-2538 พบว่าผลการตรวจพบโรคพิษสุนัขบ้า

จากตัวอย่างส่งตรวจร้อยละ 37.71, 34.33, 38.07, 46.58 และ 39.29 ตามลำดับ ชนิดสัตว์ที่ตรวจพบ

เชื้อโรคพิษสุนัขบ้ามากและน้อยตามลำดับ ได้แก สุนัขเฉลี่ยร้อยละ 92.79, ปศุสัตว์เฉลี่ยร้อยละ 5.54

และแมวเฉลี่ยร้อยละ 2.81 ซึ่งช่วงเดือนที่มีการตรวจพบโรคพิษสุนัขบ้าสูงได้แก่ เดือนตุลาคม

มกราคม ค่าเฉลี่ยของการตรวจพบโรคตลอดปีเท่ากับร้อยละ 39.11 และการตรวจพบเชื้อโรคพิษ

สุนัขบ้าจะลดลงในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-กันยายน สำหรับจังหวัดที่ตรวจพบโรคพิษสุนัขบ้าจากตัว

อย่างที่ส่งตรวจ 10 อันดับแรกเรียงจากมากไปน้อยคือ ขอนแก่น ร้อยเอ็ด กาฬสินธุ์ ชัยภูมิ

มหาสารคาม เลย มุกดาหาร อุดรธานี สกลนคร และยโสธร มีการเพิ่มหน่วยงานตรวจยืนยันโรคพิษ

สุนัขบ้าของกรมปสุสัตว์ในหลายจังหวัด ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2536 เป็นต้นมา การอาศัยผลการตรวจพบ

เชื้อโรคพิษสุนัขบ้าจากสูนย์วิจัยและชันสูตรโรคสัตว์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเพียงหน่วยงานเดียว

ยังไม่สามารถวิเคราะห์ผลทางระบาดวิทยาของโรคพิษสุนัขบ้าในระดับภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ได้ การแลกเปลี่ยนข้อมูลเกี่ยวกับโรคพิษสุนัขบ้าของศูนย์วิจัยและชันสูตรโรคสัตว์ ภาคตะวันออก

เฉียงเหนือกับหน่วยงานระดับจังหวัดของกรมปศุสัตว์และกระทรวงสาธารณสุข นับว่ามีความ

สำคัญในอนาคตตัวอย่างที่ส่งตรวจยืนยันโรคพิษสุนัขบ้าส่วนใหญ่จะได้จากจังหวัดขอนแก่นและ

บริเวณใกล้เคียงที่เจ้าของสัตว์สะดวกในการเดินทางมาส่งตัวอย่างและจำนวนการส่งตัวอย่างมา

ตรวจในช่วงปี พ.ศ. 2534-2538 มีแนวโน้มลดลงแต่อัตราการตรวจพบเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าไม่ลดลง

แต่อย่างใด